Katı Atık Geri Dönüşüm Nasıl Yapılır?

Günümüzde en kötü kokulardan biri de sanırım çöplerin etrafa yaydığı o pis kokudur. Özellikle yaz mevsiminin gelmesi ile birlikte bu koku daha da fazlalaşır. Herkesin evinin önünde veya oturduğu sokakta bir çöp bidonu vardır . Bidonlardaki bu çöpler her akşam düzenli olarak belediyelerin çöp arabaları ile toplanır. Hiç düşündünüz mü bu toplanan çöpler nereye götürülüyor, nasıl yok ediliyor veya nasıl değerlendiriliyor?
Son zamanlarda bazı şehirlerde, toplanan çöplerden yararlanmak için bir takım projeler geliştiriliyor. Bunlardan bir tanesi de Geri Dönüşüm Projesi. Bu yazımda piroliz (ilerde anlatacağım ne olduğunu) işlemi ile geri dönüşüm nasıl yapılır onu anlatacağım. Belki de ilk kez çöplerinde bir işe yaradığını ve ekonomiye nasıl katkıda bulunduğunu geri dönüşüm yazısı sayesinde öğreneceksiniz. ÇÖPÜN TOPLANMASIEn az 5000 yıldan bu yana lağım suları için kanalizasyon sistemleri vardı. Fakat artıkların ya da katı çöplerin yok edilmesiyle ilgili sistemler henüz geliştirilmemişti. Örneğin İlkel topluluklar, ürettikleri çöp yığınları dayanılmayacak ölçüye ulaştığında, sorunu başka bir yere göç etmekte bulurlarmış. Zamanla kentlerin büyümesi, günlük yaşamda üretilen çöpün yok edilmesine ilişkin sorunları daha da arttırmıştır.Çöpler ortaya 3 sorun çıkarır.- Toplama- Depolanma- Yok edilmeBirçok kişi için çöpçü, çöp sorununun son noktasını temsil eder. Özel olarak yapılan ilk çöp toplama aracı 1922 yılında ortaya çıkmıştır. Şimdiki çöp toplama araçları, 2 yandan yüklenebilmekte; sıkıştırma, üst üste bindirme türünden değişik hidrolik özellikler taşımaktadır.Çevre korumacıların çöp konusuna ağırlık vermesi; halkıda evlerde alınan çöplerin yok ediliş biçimiyle ilgilenmesine sebep olmuştur. Aynı zamanda yerel yönetimlerde çöplerin atılabileceği arazi bulmakta zorlanmaktadır. Çoğu ülkede eskiden uygulanan açık çöplük sistemi yetersiz olduğu, kötü bir görünüm verdiği, ekonomik olmadığı ve tehlike yarattığı için bırakılmıştır. Ülkemizde de son zamanlarda Geri Dönüşüm Dönüştürme projeleri gündeme gelmektedir. Peki geri dönüşüm işlemi nasıl yapılmaktadır. Gelin hep beraber bu konuyu daha detaylı inceleyelim. KATI ATIĞA UYGULANAN İŞLEMLERGeri dönüşüm anlatmadan, öncelikle gömme, yakma ve piroliz yöntemlerini kısaca açıklayalım.Gömme İşlemi Bu işlemde ilk olarak yerleşim bölgelerinden uzak, tarımda kullanılmayan çorak araziler seçilir. Buralarda geniş ve derin çukurlar açılarak çöpler bu çukurlara doldurulur. Çukurların üstü sızdırmayı engelleyen yalıtım malzemesiyle kaplanır. Toprağın örtülmesi ile gömme işlemi tamamlanır.Yakma İşlemi Türkiye'de kullanılan ikinci sistem olan yakma yöntemi ise yaratılan çöp dağlarının kendi içinde zamanla oluşan karbon gazının yardımı ile tutuşturularak içten içe yakılmasıdır.Bu yöntem konunun uzmanı olmayan kişiler tarafından gelişi güzel yapılmaktadır. Ancak bu sistem için yapılan işlem, bazen getireceği yarardan çok daha fazla zararı beraberinde getirmektedir. Çünkü yakma işlemi, çöp dağları içinde olan karbon gazı miktarı ölçülmeden yapıldığında; gazın fazla olması halinde ani patlamalara, can ve mal kaybına yol açacaktır.Piroliz İşlemi Birçok gelişmiş ülkede çöp yığınlarını ortadan kaldırmak için yakma ve gömme işlemleri yerine çöpün değerlendirildiği, atıkların içindeki işe yarar kısımların geri kazanıldığı piroliz işlemine başvurulmaktadır.Piroliz anlaşılır bir dille; çöp yığınları içindeki cam ve metallerin ayrılmasından sonra geriye kalan ve işe yaramaz gibi görünen organik maddelerin; hava kullanılmadan ısıtılarak gaz, sıvı yakıt ve kömüre dönüştürülmesidir.Piroliz işlemi; demir-çelik endüstrisi veya kimya endüstrisinde kullanılan, yüksek sıcaklığa, klorit ve sülfitler gibi aşındırıcı gazlara dayanıklı bir yapıya sahip fırınlarda yapılmaktadır. Fırının tabanı erimeyen bir yapıya sahiptir. Atıklar fırının üst kısmından fırına atılır. Fırının sıcaklığı aşağıya indikçe arttığı için atıklar dibe çöktükçe erirler ve atıkların yapısında bulunan gazlar açığa çıkar. Oluşan bu gazlar ısındıkları için yükselirler ve fırının üst kısmına yakın bir yerden dışarı çıkarlar.Çıkan gazı külden kurtarmak ve nemini almak için Gaz Temizleme Ünitesine gerek vardır. Diğer atıklar fırının dip kısmında erimiş mucur olarak birikir. Mucur su vasıtasıyla ayrıştırma tanklarına gönderilir. Ayrıştırma tankında, metallerden arındırılan mucur yüksek vasıflı karbon (Kok Kömürü) olarak değerlendirilir.Buraya kadar şehir çöplerine uygulanan yakma, gömme ve piroliz işlemlerini basitçe açıkladık. Katı Atık Dönüştürme İşleminin nasıl yapıldığına geçmeden önce sizlere küçük bir dip not. Piroliz işlemi diğer iki işleme göre çöplere uygulanacak en kazançlı ve en güvenli yöntemdir.